Οι τηγανιτές γλυκοπατάτες είναι υγιεινή λύση;

Ποιες είναι; Από που προέρχονται;

Η γλυκοπατάτα είναι αμυλούχο λαχανικό και θεωρείτε superfood. Αποτελεί το 6^ο πιο καλλιεργημένο φαγητό σε όλο τον κόσμο σύμφωνα με τον οργανισμό τροφίμων και γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών το 2014, ενώ η Κίνα έχει την πρωτιά στην καλλιέργειά της. Αποτελεί τροφή με υψηλή θρεπτική και λειτουργική αξία, σε σύγκριση με την απλή πατάτα. Η ποικιλομορφία στα χρώματα αυτού του είδους πατάτες ανέρχονται στα λευκό, μωβ, πορτοκαλί και ιαπωνικό πράσινο. Ειδικότερα για το πορτοκαλί χρώμα έχει βρεθεί υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α (και συναντάται κυρίως στην Ελλάδα).

Τι περιέχουν και θεωρούνται υπερτροφές;

Οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, και συγκεκριμένα σε:

• Υδατάνθρακες (κυρίως άμυλο)
• Πρωτεΐνες (χαμηλής βιολογικής αξίας)
• Μέταλλα (ασβέστιο, σίδηρος και κάλιο)
• Ανθοκυανίνες
• Καροτενοειδή
• Φυτικές ίνες
• Μαγγάνιο
• Βιταμίνες (βιταμίνη C, φυλλικό οξύ και βιταμίνη Β6)
• Λίγα λιπαρά

Είμαι Διαβητικός, να τις φάω;

Οι γλυκοπατάτες έχουν:

• Αντιδιαβητικές ιδιότητες, λόγω των φαινολικών οξέων, των φλαβονών, των φλαβονολών αλλά και των ανθοκυανιδίνων. Ακόμη για στην λευκή γλυκοπατάτα έχει βρεθεί πως έχει χρησιμοποιηθεί ιατρικά για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αφού μπορεί να μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, την γλυκόζη πλάσματος νηστείας και την LDL χοληστερόλη. Το μαγγάνιο επίσης που περιέχει και οι φυτικές ίνες συνδέονται με την σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα και την μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη. Ο διαβήτης αποτελεί νόσο με αυξανόμενο επιπολασμό, οπότε η βοήθεια από φυτικά τρόφιμα είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ωστόσο η ποσότητα και η συχνότητα κατανάλωσης της χρήζουν επιπλέον έρευνα.
• Ενδεχόμενη θεραπεία στην Υπεργλυκαιμία και τη Δυσλιπιδαιμία, λόγω αύξησης των παγκρεατικών κυττάρων και μείωση λιπιδίων, αντίστασης της ινσουλίνης και γλυκαιμικού δείκτη.

Τι πρέπει να προσέξω;

Τον γλυκαιμικό δείκτη! Δηλαδή την ποσοστιαία αύξηση ή μείωση της γλυκόζης στο αίμα, αυξάνοντας ή μειώνοντας την τιμή σακχάρου στο αίμα.  Τρόφιμα πλούσια σε άμυλο, όπως η γλυκοπατάτα, ο καταναλωτής πρέπει να είναι προσεκτικός στην ποσότητα που θα καταναλώσει καθώς και τον τρόπο που θα το μαγειρέψει ώστε να αποφύγει την μεταγευματική υπεργλυκαιμία.

Μελέτες έχουν συσχετίσει τον υψηλό γλυκαιμικό δείκτη με ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις, παχυσαρκία αλλά και καρκίνο. Ενώ τα τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη μπορούν να μειώσουν τα χρόνια νοσήματα.

 Ενδιαφέρον είναι ότι η πατάτα έχει υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη (85,46) σε σχέση με την γλυκοπατάτα (55,07) και αυτό διότι η γλυκοπατάτα έχει περισσότερες Φυτικές Ίνες σε σύγκριση με την απλή πατάτα. O τρόπος μαγειρέματος μπορεί να επηρεάσει τον γλυκαιμικό δείκτη και συγκεκριμένα: H βραστή γλυκοπατάτα έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη επηρεάζοντας θετικά την υγεία του καταναλωτή, ενώ η τηγανιτή γλυκοπατάτα αυξάνει τα υδρογονωμένα λίπη λόγω του τηγανίσματος αλλά και τον γλυκαιμικό δείκτη.

Δυο λόγια για το Τηγάνισμα…

…αποτελεί τον πιο δημοφιλή τρόπο μαγειρέματος στις βιομηχανίες των σνακ και είναι αρεστό από όλες τις ηλικίες. Ωστόσο αυτός ο τρόπος μαγειρέματος χαρακτηρίζεται από υψηλά λιπαρά (trans λιπαρά) και θερμίδες. Έχει βρεθεί ότι αυτός ο τρόπος μαγειρέματος συνδέεται με την παχυσαρκία και κατ’ επέκταση με τις καρδιαγγειακές νόσους. Όταν τηγανίζονται τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες και κυρίως σε άμυλο και δέχονται έντονη θερμική επεξεργασία σχηματίζεται το ακρυλαμίδιο (μία ουσία η οποία είναι τοξική).

Συνεπώς η γλυκοπατάτα παρέχει πολλά οφέλη στον καταναλωτή και αποτελεί μία υγιεινή λύση όταν καταναλώνεται βραστή ή ψητή, ενώ όταν καταναλώνεται τηγανιτή μπορεί να επηρεάσει τον γλυκαιμικό δείκτη και να επηρεάσει αρνητικά την υγεία του καταναλωτή (μέσω των trans λιπαρών οξέων και του ακρυλαμιδίου).

Γνωρίζετε ότι…

…υπάρχουν τρόποι για να κάνετε τις γλυκοπατάτες σας νόστιμες και τραγανιστές χωρίς να τις τηγανίσετε? Ένας τρόπος είναι να τις κόψετε σε στικ, να προσθέσετε τα αγαπημένα σας μπαχαρικά, να τις απλώσετε πάνω στην λαδόκολλα και έπειτα να τις ψήσετε σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα. Μπορείτε να τις συνοδεύσετε με κάποιο φιλέτο άπαχου κρέατος ή τυριού ή ομελέτας, με μία σαλάτα από φρέσκα λαχανικά και έτοιμο το γεύμα σας!

 Καλή σας όρεξη!!!

Βιβλιογραφία:

• Naomi, R. et al. (2021) ‘Potential effects of sweet potato (Ipomoea batatas) in hyperglycemia and dyslipidemia—a systematic review in diabetic retinopathy context’, International Journal of Molecular Sciences, 22(19), p. 10816. doi:10.3390/ijms221910816.
• Jenkins, M., Byker Shanks, C. and Houghtaling, B. (2015) ‘Orange-fleshed sweet potato’, Food and Nutrition Bulletin, 36(3), pp. 327–353. doi:10.1177/0379572115597397.
• Shih, C.-K. et al. (2019) ‘White sweet potato as meal replacement for overweight white-collar workers: A randomized controlled trial’, Nutrients, 11(1), p. 165. doi:10.3390/nu11010165.
• Bahado-Singh, P.S. et al. (2011) ‘Relationship between processing method and the glycemic indices of ten sweet potato (ipomoea batatas) cultivars commonly consumed in Jamaica’, Journal of Nutrition and Metabolism, 2011, pp. 1–6. doi:10.1155/2011/584832.
• Ketnawa, S. et al. (2019) ‘Sweet potato microstructure, starch digestion, and glycemic index’, Sweet Potato, pp. 243–272. doi:10.1016/b978-0-12-813637-9.00009-0.
• Arisanti, C.I. et al. (2023) ‘Mechanism of anti-diabetic activity from sweet potato (Ipomoea batatas): A systematic review’, Foods, 12(14), p. 2810. doi:10.3390/foods12142810.
• Asokapandian, S., Swamy, G.J. and Hajjul, H. (2019) ‘Deep Fat Frying Of Foods: A critical review on process and product parameters’, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 60(20), pp. 3400–3413. doi:10.1080/10408398.2019.1688761.
• Flynn, N.E. (2011) ‘Acrylamide in health and disease’, Frontiers in Bioscience, S3(1), pp. 41–51. doi:10.2741/s130.