Παγκόσμια Ημέρα Κρασιού

Το κρασί είναι ένα αλκοολούχο ποτό με ποσοστό αλκοόλ 11-16%. Στην παραγωγή του κόκκινου κρασιού η ζύμωση πραγματοποιείται μαζί με την φλούδα των σταφυλιών που περιέχουν και τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά (αντιοξειδωτικά), δίνοντας το χρώμα και την γεύση. Η διαφορά του λευκού με το κόκκινο κρασί είναι ότι κατά την ζύμωση του λευκού κρασιού δεν συμπεριλαμβάνεται η φλούδα και έτσι αφαιρούνται αρκετά αντιοξειδωτικά. Αυτά τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στο κόκκινο κρασί είναι οι φαινολικές ενώσεις και συγκεκριμένα η ρεσβερατρόλη και έχουν κινήσει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των επιστημών καθώς έχουν χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρδιαγγειακών επεισοδίων και θνησιμότητας από κάθε αιτία.

Υπάρχουν διάφορα είδη κρασιού, ωστόσο τα περισσότερα περιέχουν ανά 1 ποτήρι κρασιού (~140ml):

• 106-132 θερμίδες (οι περισσότερες προέρχονται από το αλκοόλ και έπειτα από τους υδατάνθρακες).
• πρωτεΐνη (μικρή ποσότητα)
• υδατάνθρακες (σάκχαρα)
• Βιταμίνες και Μέταλλα (όπως βιταμίνες συμπλέγματος Β, σίδηρο, κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο κ.α.)

Η Μεσογειακή Διατροφή θεωρείτε ένα από τα πιο υγιεινά μοντέλα διατροφής παγκοσμίως και μαζί με τις διατροφικές συνήθειες προτείνει και την μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μεταξύ των γευμάτων. H μέτρια κατανάλωση αντιστοιχεί μέχρι και 2 ποτήρια κρασιού/ ημέρα για τους άντρες και 1 ποτήρι κρασιού/ ημέρα για τις γυναίκες. Η χαμηλή  έως και μέτρια κατανάλωση κρασιού φαίνεται να έχει ευεργετικές ιδιότητες στην νοσηρότητα και θνησιμότητα από:

• Καρδιαγγειακά νοσήματα, βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ (τριγλυκερίδια, καλή και κακή χοληστερίνη).
• Διαβήτη
• Οστεοπόρωση
• Νευρολογικές Διαταραχές
• Αρτηριακή πίεση, βελτιώνει τις τιμές και της συστολικής και της διαστολικής πίεσης.
• Εγκεφαλική λειτουργία

Τα παραπάνω οφέλη προκύπτουν από τις πολυφαινόλες οι οποίες στα περισσότερα αλκοολούχα ποτά εκλείπουν εκτός των κρασιών. Περιέχουν ακόμη ανθοκυανίνες (ειδικά στο νεαρό κόκκινο κρασί) και φλαβονόλες, με βιολογικές δράσεις όπως αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιπολλαπλασιαστικές ή γονιδιακών ρυθμιστικών ικανοτήτων που θεωρούνται επίσης ότι συμβάλλουν στις προστατευτικές επιδράσεις της υγείας.

Οι κίνδυνοι που συνδέονται με την συχνή και μεγάλη κατανάλωση κόκκινου κρασιού είναι :

• Αλλεργίες
• Εξάρτηση και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα
• Ανησυχίες στην εγκυμοσύνη (αποφεύγεται η κατανάλωσή του εκείνη την περίοδο)
• Επιδείνωση της ουρικής αρθρίτιδας
• Ηπατική βλάβη, σε περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ 
• Ανεπιθύμητη αύξηση βάρους, λόγω των πολλών θερμίδων που περιέχει
• Αυξημένος κίνδυνος ορισμένων μορφών καρκίνου

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει τους κινδύνους στην συχνή κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι μία ψυχοδραστική και εξαρτησιογόνα ουσία που θεωρείται καρκινογόνα. Η αιθανόλη έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη διάφορων τύπων καρκίνου. Η νέα δήλωση του ΠΟΥ διευκρινίζει: τα διαθέσιμα προς το παρόν στοιχεία δεν μπορούν να υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός ορίου στο οποίο οι καρκινογόνες επιδράσεις του αλκοόλ «ενεργοποιούνται» και αρχίζουν να εκδηλώνονται στο ανθρώπινο σώμα. Τονίζει μάλιστα πως η συχνή κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλει σε 3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως, καθώς και σε αναπηρίες και κακή υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων.

Συνεπώς, αν δεν πίνετε αλκοόλ οι ειδικοί δεν προτείνουν να το εντάξετε στην καθημερινότητά σας, αν όμως σας αρέσει το αλκοόλ μπορείτε να επιλέξετε το κρασί και κυρίως το κόκκινο, χωρίς να ξεπερνάτε την ημερήσια δόση, με μέτρο και υπεύθυνα σε συνδυασμό με μια σωστή διατροφή. Προτιμήστε να το περιορίσετε σε περίπτωση που κάνετε κάποια προσπάθεια απώλειας βάρους αλλά και να το αποφεύγετε σε παθολογικές καταστάσεις (ή και στην εγκυμοσύνη).

Βιβλιογραφία:

1. Weaver et al. Fine wine or sour grapes? A systematic review and meta-analysis of the impact of red wine polyphenols on vascular health. Eur J Nutr. 2021 Feb;60(1):1-28. doi: 10.1007/s00394-020-02247-8. Epub 2020 Apr 17. PMID: 32303823; PMCID: PMC7867547.
2. Ventriglio et al. Mediterranean Diet and its Benefits on Health and Mental Health: A Literature Review. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2020 Jul 30;16(Suppl-1):156-164. doi: 10.2174/1745017902016010156. PMID: 33029192; PMCID: PMC7536728.
3. World Health Organization (WHO), 2023
4. Bernardi et al . Systematic Review on Polyphenol Intake and Health Outcomes: Is there Sufficient Evidence to Define a Health-Promoting Polyphenol-Rich Dietary Pattern? Nutrients. 2019 Jun 16;11(6):1355. doi: 10.3390/nu11061355. PMID: 31208133; PMCID: PMC6627994.
5. Santos-Buelga et al. Wine, Polyphenols, and Mediterranean Diets. What Else Is There to Say? Molecules. 2021 Sep 12;26(18):5537. doi: 10.3390/molecules26185537. PMID: 34577008; PMCID: PMC8468969.