Τα παιδιά πρέπει να πάρουν συμπληρώματα κατά την εξεταστική περίοδο;

Οι βιταμίνες και τα μέταλλα σχετίζονται με την ανάπτυξη και τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Οι ελλείψεις στα μικροθρεπτικά συστατικά από την άλλη έχουν δείξει αρνητικές επιδράσεις στο IQ, την ταχύτητα επεξεργασίας της πληροφορίας, την μνήμη, την λεκτική και μη λεκτική μάθηση, την κατάθλιψη και την ελλειμματική προσοχή.

Πολλές είναι οι απορίες σχετικά με την χορήγηση συμπληρωμάτων στα παιδιά. Όπως…

??Πότε και σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να χορηγούνται συμπληρώματα στα παιδιά??

Ενδεχομένως τα συμπληρώματα να έχουν μια θετική επιρροή στην μαθησιακή απόδοση ΑΛΛΑ αυτό εξαρτάται από παράγοντες όπως:

1. τη βασική διατροφική κατάσταση του παιδιού:

Όταν η διατροφή του παιδιού είναι ισορροπημένη (φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως κ.α.) καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και δεν υπάρχουν ελλείψεις, τότε η χορήγηση των συμπληρωμάτων δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην μαθησιακή απόδοση. Αυτό έχει αποδειχτεί από πληθώρα μελετών που έχουν διφορούμενα και ασυνεπή αποτελέσματα για την αποτελεσματικότητα των μικροθρεπτικών σε παιδιά χωρίς ελλείψεις.

2. τις ελλείψεις στα μικροθρεπτικά συστατικά:

Τα συστατικά που επηρεάζουν την μαθησιακή απόδοση φαίνεται να είναι ο σίδηρος, το ιώδιο και ο ψευδάργυρος.

Αναλυτικότερα:

??Υπάρχει τοξικότητα στις υψηλές δόσεις βιταμινών??

Ενώ τα μικροθρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού η υπερκατανάλωση σκευασμάτων ή τροφίμων που είναι εμπλουτισμένα με αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε χορήγηση μεγαλύτερων δόσεων από τις απαραίτητες που χρειάζεται ο  οργανισμός. Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα στον οργανισμό. Τα μικροθρεπτικά που μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα είναι τα εξής:

• Σίδηρος: Αιτία τοξικότητας: Εκτός από την υπερβολική κατανάλωση από συμπληρώματα μπορεί να προκληθεί και από κληρονομική αιμοχρωμάτωση και σπάνιες γενετικές διαταραχές.

Συμπτώματα: Χρόνια κόπωση, πόνο στις αρθρώσεις και ναυτία. Η διαταραχή καταλήγει σε ανεπάρκεια τελικών οργάνων κυρίως στο πάγκρεας και στο ήπαρ.

• Ψευδάργυρος : Συμπτώματα: Γαστρεντερικά συμπτώματα, κράμπες, μειωμένη λειτουργία ανοσοποιητικού και διάρροια.
• Μαγνήσιο: Συμπτώματα: Διάρροια, ναυτία, εμετός, μυϊκή αδυναμία, χαμηλή αρτηριακή πίεση, αναπνευστική παράλυση, καρδιακή ανακοπή.
• Βιταμίνη Α : Συμπτώματα: Αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση, περιπτώσεις ηπατικής βλάβης, ναυτία, πονοκέφαλος, πόνος στις αρθρώσεις και στα οστά.
• Βιταμίνη Ε: Mπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος και να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, ιδιαίτερα εάν λαμβάνεται με αντιπηκτικά φάρμακα.
• Βιταμίνη C : Αντενδείκνυται η λήψη συμπληρωμάτων στην θαλασσαιμία, ανεπάρκεια G6PD, δρεπανοκυτταρική αναιμία και αιμοχρωμάτωση.

ΔΕΝ έχουν βρεθεί συμπτώματα από την κατανάλωση υψηλών δόσεων.

• Βιταμίνη D : Με πολύ μικρό ποσοστό εμφάνισης συμπτωμάτων η Βιταμίνη D ίσως μπορεί να προκαλέσει υπερασβισταιμία (ναυτία, εμετό, αδυναμία, συχνοουρία, βλάβες στα νεφρά και καρδιαγγειακά προβλήματα) ή υπερασβεστιουρία.
• Βιταμίνη K : Οι βιταμίνες Κ1, Κ2 δεν έχουν δείξει κάποια τοξικότητα όμως προσοχή πρέπει να δοθεί στην Κ3. Η Κ3 έχει αποσυρθεί λόγω των μεγάλων παρενεργειών σε υψηλές δόσεις μέχρι και θάνατο.

??Οι βιταμίνες αποβάλλονται από τα ούρα??

Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες απεκκρίνονται από τα ούρα δηλαδή οι βιταμίνες B και C.  Οι βιταμίνες Β και C διαλυτοποιούνται στο νερό που υπάρχει στα ούρα.

??Η άσκηση βοηθάει στην μαθησιακή απόδοση??

Έχει φανεί σε πολυάριθμες μελέτες πως τα παιδιά όταν ασκούνται έχουν καλύτερες αποδόσεις στην μνήμη, στο διάβασμα, στην ορθογραφία κ.α. Τα αποτελέσματα αυτά ήταν εμφανή στα παιδιά που περπατούσαν 20 λεπτά μέσα στην ημέρα τους σε σχέση με παιδιά που ακολουθούσαν μια καθιστική ζωή.

Συμπεράσματα:

Επομένως, τα συμπληρώματα διατροφής καλό θα ήταν να χορηγούνται σε παιδιά μόνο όταν υπάρχουν ελλείψεις σε μικροθρεπτικά συστατικά. Αυτό προϋποθέτει ότι οι γονείς θα πρέπει να απευθύνονται σε ειδικούς, όπως παιδίατρο, διατροφολόγο κλπ., ώστε να εντοπίσουν τις τυχόν ελλείψεις και να κρίνουν αν πρέπει να πάρουν (και τι να πάρουν) τα παιδιά σε μορφή συμπληρωμάτων. Σίγουρα όμως, η ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα των παιδιών (όπως περπάτημα, γυμναστική, κολυμβητήριο, ποδηλασία, τρέξιμο, σχοινάκι, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, βόλεϊ κλπ.) θα βελτιώσει σημαντικά την μαθησιακή απόδοση των παιδιών, όπως έχει φανεί άλλωστε σε πολυάριθμες μελέτες.

Καλή σχολική χρονιά!

Βιβλιογραφία:

• Kamau, S.M., Doores, G.J. and Tiisekwa, B.P.M., 2016. Physicochemical, microbial and sensory properties of mango-nut snack bars stored under different packaging conditions. Food Hydrocolloids. Available at: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261561416301467 [Accessed 2 Sep. 2024].
• Lee, J. and Kim, Y., 2022. Nutritional benefits and risks of high vitamin C intake in children. Nutrients, 14(1), p.224. Available at: https://www.mdpi.com/2072-6643/14/1/224 [Accessed 2 Sep. 2024].
• National Center for Biotechnology Information, 2022. Long-term vitamin D3 supplementation reduces arterial stiffness and blood pressure in healthy adults: A randomized controlled trial. PubMed. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36558491/ [Accessed 2 Sep. 2024].
• National Center for Biotechnology Information, 2023. Effects of omega-3 supplementation on cognitive function in older adults with mild cognitive impairment. PubMed. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36878083/ [Accessed 2 Sep. 2024].
• National Center for Biotechnology Information, 2016. The effect of vitamin E supplementation on the risk of pneumonia: A meta-analysis of randomized controlled trials. PubMed. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26729157/ [Accessed 2 Sep. 2024].
• Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health, 2023. Vitamin C: Fact sheet for health professionals. Available at: https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/#h8 [Accessed 2 Sep. 2024].
• National Center for Biotechnology Information, 2022. Role of magnesium in neuroprotection and recovery following ischemic stroke: A systematic review. PubMed. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35365361/ [Accessed 2 Sep. 2024].
• European Food Safety Authority, 2018. Scientific opinion on the substantiation of health claims related to vitamin D and maintenance of normal muscle function, immune system, and inflammatory response. EFSA Journal, 16(1), p.223. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6145226/ [Accessed 2 Sep. 2024].
• Anand, S. and Ghosh, S., 2023. Impact of Dietary Polyunsaturated Fatty Acids on Cognitive and Visual Development in Children: A Review. Journal of Nutritional Biochemistry, 116, p.109314. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36878083/ [Accessed 3 September 2024].
• Chasapis, C.T., Ntoupa, P.A., Spiliopoulou, C.A. and Stefanidou, M.E., 2021. Zinc and human health: an update. Nutrients, 13(4), p.1136. Available at: https://www.mdpi.com/2072-6643/13/4/1136 [Accessed 4 September 2024].
• Donnely J.E. and Lambourne K. (2011) Classroom-based activity, cognition,and academic achievement. Prev Med.52 (Suppl 1):S36-S42.
• Hilman C.H. et al. (2009). The effect of acute treadmill walking on cognitive control and academic achievement in preadolescent children. 159(3):1044-1054.
• Kamijo K. et al. (2011). The effects of an afterschool physical activity program on working memory in preadolescent children. Dev Sci. 14(5):1046-1058.
• Kibbe D.L. et al.(2011). Ten years of TAKE10!: integrating physical activity with academic concepts in elementary school classrooms. Prev Med.52(Suppl 1):S43-S50.
• Nelson M.C. and Gordon-Larson P.(2006). Physical activity and sedentary behavior patterns are associated with selected adolescent health risk behaviors. Pediatrics, 117(4):1281-1290.