Carnivore diet (σαρκοφαγική δίαιτα)

Πως λειτουργεί;

Η δίαιτα βασίζεται αποκλειστικά στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων και λειτουργεί με βάση το σκεπτικό ότι η εξάλειψη όλων των φυτικών αντιγόνων και των ξενοβιοτικών δευτερογενών μεταβολιτών μπορεί να έχει ανοσολογικά και φλεγμονώδη οφέλη πέρα ​​από αυτά που επιτυγχάνονται με μια τυπική δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων ή κετογονική.

Τύποι σαρκοφαγικής δίαιτας

Η σαρκοφαγική δίαιτα (carnivore diet) είναι μια δίαιτα που βασίζεται αποκλειστικά ή κυρίως στην κατανάλωση ζωικών τροφών, και περιλαμβάνει κρέας, ψάρι, αυγά και περιορισμένα ή καθόλου φυτικά τρόφιμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι σαρκοφαγικής δίαιτας, που διαφοροποιούνται ως προς τη συγκεκριμένη σύνθεση τροφών που επιτρέπουν ή περιορίζουν. Παρακάτω υπάρχουν οι κύριοι τύποι δίαιτας:

1. Αυστηρή σαρκοφαγική δίαιτα [μόνο ζωικά προϊόντα (πχ. κρέας, αυγά, ψάρια)].
2. Σαρκοφαγική δίαιτα με γαλακτοκομικά (πχ. κρέας, αυγά, ψάρια, γαλακτοκομικά).
3. Σαρκοφαγική δίαιτα χωρίς αυγά (πχ. κόκκινο κρέας, λευκό κρέας, ψάρια και θαλασσινά). 

Επιπτώσεις στην υγεία:

Η υψηλή κατανάλωση ζωικών προϊόντων μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Πιο συγκεκριμένα:

• Αλλαγή στο εντερικό μικροβίωμα.
• Αύξηση του προφίλ κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων χρόνιων προβλημάτων υγείας.

 Η σαρκοφαγική δίαιτα, παρότι χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και κορεσμένα λιπαρά, ενδέχεται να οδηγήσει σε ανεπαρκή πρόσληψη συγκεκριμένων μικροθρεπτικών συστατικών, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζεται με περιοριστική προσέγγιση (π.χ. χωρίς γαλακτοκομικά, ψάρια ή αυγά).

Εντερικό μικροβίωμα:

Από την άποψη του εντέρου και της γενικής υγείας, λόγω της έλλειψης διαιτητικών ινών, η διατροφή των κρεατοφάγων επικρίνεται ως ανθυγιεινή. Οι φυτικές ίνες θεωρούνται σημαντικές για την ανθρώπινη υγεία, λόγω των οφελών τους στην μικροβιακή ποικιλομορφία του εντέρου και στα προϊόντα της μικροβιακής ζύμωσης. Συγκεκριμένα τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), τα οποία περιλαμβάνουν οξικό, προπιονικό και βουτυρικό οξύ, παράγονται μέσω μικροβιακής ζύμωσης άπεπτων υδατανθράκων (διαιτητικές ίνες). Το βουτυρικό, ειδικότερα, χρησιμεύει ως κύρια πηγή ενέργειας για τα κολονοκύτταρα, υποστηρίζοντας την υγεία και την ακεραιότητα του εντερικού βλεννογόνου και έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες για τον βλεννογόνο του εντέρου. Η εντερική μικροχλωρίδα είναι επίσης υπεύθυνη για την ενδογενή σύνθεση μιας σειράς βιταμινών, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών Β και της βιταμίνης Κ.

Ενώ η αλλαγή στην πρόσληψη διαιτητικών ινών μπορεί να μεταβάλει οξεία τη σύνθεση της μικροχλωρίδας, ωστόσο η μικροβιακή ποικιλομορφία μπορεί να διατηρηθεί ακόμα και σε μία διατροφή με βάση τα ζωικά προϊόντα.

⚠️ Μικροθρεπτικά συστατικά που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανεπάρκειας:

• Θειαμίνη (βιταμίνη B1)
• Φυλλικό οξύ (B9)
• Βιταμίνη C
• Ασβέστιο
• Μαγνήσιο
• Κάλιο

Πως να αποφύγουμε την ανεπάρκεια και να βελτιώσουμε τη πρόσληψη Μικροθρεπτικών συστατικών;

1. Ένταξη εντοσθίων (π.χ. συκώτι, καρδιά, νεφρά):

• Πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β (ιδιαίτερα B1 και B9), σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό και βιταμίνη Α.
• Μπορούν να αντισταθμίσουν ελλείψεις που προκαλούνται από την απουσία φυτικών τροφών.
1. Κατανάλωση αυγών και ψαριών (όπου επιτρέπονται):
• Τα αυγά περιέχουν βιταμίνες Α, D, Ε, Β12, φολικό οξύ και ιώδιο.
• Τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλες, σολομός) προσφέρουν ω-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη D και μαγνήσιο.
2. Προσθήκη γαλακτοκομικών (όπου δεν αποκλείονται):
• Ενισχύουν την πρόσληψη ασβεστίου, καλίου και βιταμίνης D.
• Αν αποκλείονται, συνιστάται συμπλήρωση ασβεστίου.

Αποτελέσματα ερευνών:

Σύμφωνα με έρευνες, παρατηρήθηκε ότι η τήρηση ενός διατροφικού προτύπου με ελάχιστη έως καθόλου φυτική ύλη οδήγησε σε επίλυση ή βελτίωση μιας σειράς χρόνιων παθήσεων, όπως το υπερβολικό βάρος/παχυσαρκία, τον διαβήτη/αντίσταση στην ινσουλίνη, τις γαστρεντερικές παθήσεις και τις δερματολογικές παθήσεις μετά την τήρηση μιας δίαιτας αποκλειστικά με βάση τις ζωικές τροφές.

Συμπεράσματα:

Η σαρκοφαγική δίαιτα μπορεί θεωρητικά να καλύψει τις βασικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά όταν εφαρμόζεται προσεκτικά και με ποικιλία ζωικών τροφών.  Ωστόσο:

• Όσο πιο περιοριστική είναι η εκδοχή της (π.χ. χωρίς αυγά, ψάρι, εντόσθια ή γαλακτοκομικά), τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος διατροφικών ανεπαρκειών.
• Η ένταξη λειτουργικών ζωικών τροφών (όπως εντόσθια) και/ή η στοχευμένη χρήση συμπληρωμάτων είναι σημαντικές στρατηγικές για τη διατήρηση της διατροφικής ισορροπίας και της μεταβολικής υγείας.

Βιβλιογραφία

Sylvia Goedeke et al (2024). Assessing the Nutrient Composition of a Carnivore Diet: A Case Study Model.  doi: 10.3390/nu17010140